5 điều Startup cần ghi nhớ
1. Trước khi huy động vốn, thuê nhân công hoặc triển khai hoạt động kinh doanh, các Startup cần định hình cho mình một mô hình kinh doanh phù hợp. Bước đầu nên xây dựng công ty có đồng thời 2 chức năng: nắm giữ vốn và trực tiếp kinh doanh để bảo vệ 2 tài sản quan trọng nhất trong giai đoạn khởi nghiệp, đó là Tài sản trí tuệ và Tiền. Các Startup cũng có thể thông qua quỹ đầu tư để sở hữu cổ phần của doanh nghiệp khởi nghiệp thay vì trực tiếp nắm giữ.
2. Có 3 hình thức huy động vốn cổ phần:
- Phát hành cổ phiếu (cổ phiếu thường hoặc cổ phiếu ưu đãi). Việc phát hành cổ phiếu là việc các Startup phát hành cổ phiếu cho các nhà đầu tư để có tiền mặt cho giai đoạn khởi nghiệp.
- Phát hành các Chứng quyền chuyển đổi. Nhà đầu tư sẽ cho Startup vay. Khoản vay này có thể chuyển đổi thành vốn cổ phần trong tương lai khi có một điều kiện cụ thể nào đó xảy ra.
- Thỏa thuận về việc Nhà đầu tư sẽ nắm giữ một phần vốn chủ sở hữu của Công ty trong tương lai. Đây là một hình thức thỏa thuận đơn giản, tương tự như Chứng quyền chuyển đổi nhưng không có yếu tố vay nợ.
3. Thỏa thuận Cổ đông là tài liệu quan trọng nhất của Startup vì nó thiết lập mối quan hệ giữa Cổ đông và Ban điều hành. Nó sẽ bao gồm các vấn đề như: i) Phát hành cổ phiếu; ii) Chuyển nhượng cổ phần; iii) Chức năng, nhiệm vụ của Ban điều hành; iv) Họp Đại hội đồng cổ đông; và v) Giải quyết tranh chấp. Cần soạn thảo Thỏa thuận Cổ đông trước khi tìm kiếm nguồn đầu tư bên ngoài hay huy động vốn.
4. Đã nói đến Startup là nói đến Nhóm. Mặc dù Nhóm ban đầu có thể chỉ có một hoặc hai thành viên sáng lập, nhưng con số này sẽ sớm tăng lên. Nhiều Startup thành công mở rộng quy mô nhanh chóng, vì vậy cần lập kế hoạch để tạo động lực cho các thành viên trong Startup và đảm bảo họ ở lại với Công ty. Hợp đồng làm việc và cơ chế đãi ngộ là hai vấn đề pháp lý quan trọng mà tất cả các Startup cần quan tâm khi hình thành, phát triển.
5. Cần đảm bảo rằng Tài sản trí tuệ của Startup phải được bảo vệ và kiểm soát một cách thích hợp khi giao việc cho nhân viên và nhà thầu. Tất cả nhân viên và nhà thầu phải được ký hợp đồng, trong đó có các điều khoản về bảo mật nghiêm ngặt để họ không thể sử dụng hoặc tiết lộ Tài sản trí tuệ của Startup cho bất kỳ ai trong quá trình làm việc hoặc sau này khi rời đi.